Eiwitkwaliteit
Je lichaam heeft geen eiwitbehoefte, maar een aminozuur behoefte. Aminozuren zijn de bouwstenen van eiwitten en zijn er in verschillende vormen. Een aantal van deze aminozuren kan ons lichaam zelf produceren, maar er zijn ook een aantal aminozuren voor welke dit niet lukt. Dit noemen we de essentiële aminozuren – je dient ze binnen te krijgen vanuit je voeding. Van alle verschillende aminozuren heeft je lichaam voldoende nodig om zo goed te kunnen functioneren, maar je kunt je wel voorstellen dat de essentiële aminozuren extra belangrijk zijn omdat deze dus niet geproduceerd kunnen worden.
De kwaliteit van eiwitten hangt nauw samen met deze aminozuren. De kwaliteit van eiwit bij definitie hangt af van drie factoren, namelijk de hoeveelheid eiwit in zijn algeheel in het product, de hoeveelheid essentiële aminozuren en de verteerbaarheid. Wij gaan vooral even in op de eerste twee factoren. Een product heeft een hoge eiwitkwaliteit wanneer er allereest veel eiwitten in zitten. Wanneer hiervan een groot deel uit essentiële eiwitten bevat, komt dit ook de eiwitkwaliteit ten goede.
Waarom is dit relevant?
Wanneer we doelen stellen qua innames aan macronutriënten, spreken we vaak over eiwitten in zijn algeheel. Echter maakt het wel degelijk uit welke aminozuren deze eiwitten bevatten. Dierlijke producten hebben bijvoorbeeld een hogere eiwitkwaliteit dan plantaardige producten omdat deze een completer aminozurenprofiel bevatten en een groter deel van de aminozuren essentiële aminozuren zijn. Plantaardige producten hebben allereest vaak minder eiwitten, maar bevatten hiernaast ook minder essentiële aminozuren. Iemand met een plantaardig dieet dient hier dus extra aandacht aan te besteden.
Er zijn meerdere manieren om eiwitkwaliteit in uit te drukken, maar wordt de biologische waarde van eiwitten het vaakst gebruikt. De biologische waarde kijkt naar de hoeveelheid stikstof dat wordt gebruikt en deelt dit door de hoeveelheid stikstof dat is ingenomen via voeding. Stikstof is een belangrijk onderdeel van de aminozuren en wordt hierbij als een zogenoemde ‘biomarker’ gebruikt om kwaliteit van de eiwitten te meten. De biologische waarde geeft inzicht in hoe efficiënt het lichaam de eiwitten uit het dieet kan gebruiken. Een hoge biologische waarde betekent dan ook weer dat er veel essentiële aminozuren zijn geconsumeerd. Hierbij scoren dierlijke producten ook vaak hoger dan plantaardige producten. Eieren zijn een voorbeeld van een product met een hoge biologische waarde.
Rekening houden met eiwitkwaliteit kan dus erg handig zijn, zeker wanneer je veel van je eiwitten uit plantaardige bronnen haalt. In sommige gevallen kan het dan ook handig zijn te suppleren met essentiële eiwitten om zo alsnog van alle aminozuren voldoende binnen te krijgen. Wanneer je ook veel dierlijke bronnen consumeert is dit minder van belang.
Bronvermelding:
Kurpad, A.V., 2013. Protein Quality and Sources.
