De weegschaal. Vrijwel elk huishouden binnen Nederland heeft er wel één (of meerderen) staan en in elke sportschool kom je een tegen. We gebruiken de weegschaal om iets te vertellen over ons lichaamsgewicht, wat belangrijke informatie zou geven over onze gezondheid. Maar is de weegschaal hier wel zo een goed instrument voor? Of zijn er wellicht ook andere manieren om dit inzichtelijk te maken?
Lichaamsgewicht
Binnen de maatschappij heeft ons lichaamsgewicht een bepaalde waarde gekregen. Het is en van de eerste meetintstrumenten waar we in veel situaties naar grijpen als we het hebben over gezonde groei in kinderen. Ook op latere leeftijd is het lichaamsgewicht vaak een van de eerste graadmeters over hoe gezond iemand zou zijn. Dat we lichaamsgewicht als belangrijke objectieve data zien, komt op veel punten in de maatschappij terug. In principe is hier niets mis mee: lichaamsgewicht geeft ook namelijk wel degelijk een indicatie over de gezondheid, maar het is simpelweg niet het enige wat er toe doet. Dat is echter waar het, in onze ogen, in veel gevallen mis gaat.
“Je vraagt een vrouw nooit zomaar om haar lichaamsgewicht”
Een uitspraak die je vast wel eens gehoord hebt. Met iemand delen hoe lang je bent is voor velen van ons geen probleem, maar je lichaamsgewicht delen – zeker als vrouw – dat doe je niet, toch? Dat je niet al jouw data wilt delen met iedereen is totaal begrijpelijk en ook absoluut niet het punt dat wij hier willen maken. Je hoeft je lichaamsgewicht (of je lengte) absoluut niet online te gooien of van de daken te schreeuwen. Maar dat het sociaal gezien onacceptabel is om een dame om haar gewicht te vragen geeft al voor een groot deel aan hoe gevoelig dit onderwerp ligt. Ons lichaamsgewicht is niet meer een objectief nummertje die je zonder enige emotie kunt noteren, maar een getal dat in staat is een bepaald gevoel bij ons op te wekken. Een baal-gevoel, een gevoel van schaamte misschien, wanneer het hoger uitvalt dan dat je wilt. Uiteraard zal dit in sommige gevallen ook zo zijn wanneer het lager uitvalt, maar generiek gezien balen we vaker wanneer het getalletje hoger is dan verwacht dan wanneer deze lager is.
Objectieve data vs. moodchanger
Je lichaamsgewicht is objectieve feedback die je krijgt vanuit je lichaam over je energiebalans. Eet jij meer dan je verbruikt, dan zal je aankomen. Wanneer je minder eet dan je verbruikt, dan val je af. Om te kijken hoe iemand zit qua energiebalans kun je dus het lichaamsgewicht bekijken. Lichaamsgewicht is hierbij objectieve data, niets meer en niets minder. Maar doordat er in veel gevallen een emotionele lading met een getalletje mee komt, is het meer dan dit geworden. Het kan voor een aantal mensen de stemming van de dag beïnvloeden. Een teken zijn van hoe succesvol ze zich wel of niet voelen over zichzelf. Een gevoel van falen geven wanneer het getalletje niet is wat ze hier van hebben gehoopt. Wat er gebeurt is dat dit stukje objectieve data veel meer gaan betekenen dan gewoon een stukje data.
Het gevaar hier in is dat jouw lichaamsgewicht van dag tot dag gaat schommelen. Hierbij zijn zowel pieken omhoog als naar beneden volstrekt normaal. Er zijn talloze factoren die je lichaamsgewicht beïnvloeden, om er maar even een paar te noemen:
- Hoe laat je gisteren voor het laatst hebt gegeten
- Hoeveel je gisteren nog laat hebt gegeten
- Of je wel of niet al naar het toilet bent geweest voor een grotere boodschap
- Heb je wel of niet (zwaar) getraind gisteren
- Heb je anders gegeten dan normaal
- Meer zout gegeten overdag
- Minder gedronken
- Het tijdstip waarop jij jezelf weegt
- etc.
Zelfs wanneer jij elke ochtend om dezelfde tijd op staat en direct na een toiletbezoek op de weegschaal stapt, zal deze nog fluctueren. Dit is volstrekt normaal en hierbij ook simpelweg onoverkomelijk. Dit is ook waarom wanneer je echt een indicatie wilt krijgen van wat je lichaamsgewicht doet, je een weekgemiddelde wilt aanhouden om hier voor te corrigeren. Een los getalletje ’s ochtends zal dit gemiddelde beïnvloeden, maar slechts voor 1/7e deel. Zo trek je deze pieken en dalen in je lichaamsgewicht deels recht en kom je tot een objectieve conclusie wat de trend is in je lichaamsgewicht en of je dus goed zit qua inname of er iets aangepast moet worden.
De emotie verwijderen
Naast het objectieve getalletje komt er in veel gevallen dus een stukje emotie kijken bij het wegen. Het wegen zelf wordt dan ook regelmatig als een moeilijk moment van de dag gezien. Dit is niet zo gek, wanneer je door dit getal je succes, geluk of gemoedstoestand laat bepalen. Het getalletje waar jij deze waarde aan hebt gehecht dan als enkel objectieve data zijn, is zeker heel lastig. Het kan dan ook in sommige gevallen verstandig zijn een tijdje los te laten van deze getalletjes en niet meer te wegen, maar hierbij mis je simpelweg wel data. Het gebruiken van lichaamsgewicht als meetinstrument is geen must, maar een gezondere relatie met dit getal op de weegschaal is wel degelijk haalbaar. Door regelmatig te wegen ga je ontdekken dat dit getalletje dagelijks fluctueert en zeker niet alles zegt over je weekgemiddelde. Hierbij kan het ook helpen om andere meetinstrumenten hier bij in te zetten.
Andere meetinstrumenten
Naast je lichaamsgewicht zijn er talloze andere opties om progressie bij te houden. Denk bijvoorbeeld eens aan omtrekken van verschillende lichaamsdelen. Door deze meetinstrumenten te combineren met het bijhouden van lichaamsgewicht zal je zien dat wanneer je lichaamsgewicht iets hoger is dit niet voor hele grote verschillen in omtrekken zorgt. Hiernaast is het best mogelijk dat je in sommige situatie’s niet zakt in lichaamsgewicht, maar wel degelijk een verandering ziet in omtrek. Deze data is net zo goed waardevol en zeker niet minderwaardig aan jouw lichaamsgewicht. Sterker nog – je omtrekken zeggen best wat ook over de veranderingen in je lichaamssamenstelling. Zeker geen onbelangrijke informatie wanneer jij je bezig houdt met je voeding en training! Naast de objectieve getalletjes zijn er uiteraard ook nog talloze andere meetmethodes die meegenomen kunnen worden als we het over progressie hebben:
- Progressie foto’s
- Huidplooi metingen
Maar ook subjectieve informatie is heel erg belangrijk.
- Je energielevels gedurende de dag
- Hoe zelfverzekerd jij je voelt over je lichaam
- Hoe sterk jij je voelt in je trainingen
- Hoeveel mentale druk dit met zich mee brengt
Waar jij de focus op legt is hierbij volledig persoonlijk. Binnen onze coaching gebruiken wij in veel gevallen de weegschaal voor lichaamsgewicht wel als meetinstrument, maar nooit in isolatie. In sommige gevallen, afhankelijk van de persoon die we voor ons hebben, maken we de keuze om het lichaamsgewicht achterwege te laten. Ga voor jezelf altijd na welke informatie je met welke reden wilt verzamelen en wat jij van plan bent om met deze informatie te doen.
Take-home punten
De weegschaal is een manier om data te verzamelen, niets meer en niets minder. Het getalletje wat hier uit komt is simpelweg objectieve data, welke je wanneer je deze consistent bijhoudt en van week tot week vergelijkt iets kan vertellen over o.a. je energiebalans.
Binnen onze Online Personal Coaching besteden wij aandacht aan het bijhouden van verschillende zaken om progressie in kaart te brengen. Op deze manier kunnen we bijstellen waar gewenst. Nieuwsgierig hoe we dit doen en wat onze atleten hier over zeggen? Bekijk onze video-reviews dan eens!
